صفحات CLT چیست؟ مزایا و کاربردهای صفحات CLT
در سال‌های اخیر، استفاده از مصالح ساختمانی نوین با هدف افزایش بهره‌وری انرژی، کاهش اثرات زیست‌محیطی و ارتقای سرعت ساخت‌وساز، به یکی از اولویت‌های اصلی صنعت ساختمان‌سازی تبدیل شده است.
در این میان، چوب به عنوان ماده‌ای طبیعی، سبک و مقاوم، بار دیگر جایگاه خود را در معماری مدرن به‌دست آورده است.
یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های مبتنی بر چوب، پانل‌های لایه‌ای متقاطع یا CLT (Cross Laminated Timber) هستند که با ترکیب استحکام، پایداری و زیبایی طبیعی چوب، انقلابی در طراحی و ساخت سازه‌های بزرگ ایجاد کرده‌اند.
در این مقاله، با ساختار، مزایا و کاربردهای CLT آشنا می‌شویم پس با ما همراه باشید.
#CLT چیست؟
تولید محصولاتی بر پایه الوار چوبی با ویژگی تحمل بار عالی، گزینه‌ای مناسب برای سازه‌های بزرگ و پیچیده است. یکی از نوآوری‌هایی که در چند دهه اخیر در زمینه مصالح ساختمانی رخ داده، تولید پانل‌های لایه‌ای متقاطع است. پانل‌های لایه‌ای متقاطع (CLT) به قدری توسعه یافته‌اند که به جایگزینی اقتصادی و پایدار برای مواد سنتی تبدیل شده‌اند.
#پانل CLT
الوار چوبی ماسیو اصطلاحی است که برای محصولات چوبی مهندسی‌شده در اندازه بزرگ به کار می‌رود. این محصول در صنعت ساخت‌وساز جایگزین مناسبی برای فولاد و بتن است.
اصطلاح الوار چوبی ماسیو در مورد پانل‌هایی به کار می‌رود که به هم چسبانده شده یا به‌صورت بلوک کنار هم قرار گرفته‌اند.
این محصولات و کاربرد آن‌ها در صنعت ساختمان‌سازی به دلیل قابلیت‌های فنی خوب، قیمت مناسب و ویژگی‌های زیست‌محیطی، توجه زیادی را به خود جلب کرده‌اند.
در میان این محصولات، تخته چند لایه متقاطع (CLT) بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. CLT یک پانل چوبی چند لایه مهندسی‌شده است که حداقل از سه لایه تخته ساخته می‌شود.
این لایه‌ها به‌صورت متقاطع و با زاویه 90 درجه نسبت به یکدیگر قرار می‌گیرند. این ساختار، سطح بالایی از پایداری و استحکام را به آن می‌دهد.
#ساختار پانل CLT
برای ساخت CLT ابتدا الوار مناسب انتخاب و گره‌ها و عیب‌های ساختاری آن جدا می‌شود. سپس چسب‌زنی سطح الوار، چیدمان پانل (گذاشتن لایه‌ها روی هم) و در نهایت پرس مونتاژ انجام می‌شود.
پانل‌ها در صورت لزوم سوراخ‌کاری و ماشین‌کاری شده و در اندازه‌های مناسب برش می‌خورند. بیشتر پانل‌های CLT برای کاربردهای خاص با اندازه، شکل، ظاهر و ماشین‌کاری‌های از پیش تعیین‌شده ساخته می‌شوند.
پانل‌های CLT در دهه 1990 به بازار عرضه شدند و از آن زمان تاکنون تحقیقات زیادی درباره آن‌ها انجام شده است. این تحقیقات باعث ایجاد استانداردها و دستورالعمل‌های طراحی و ساخت این محصول شده‌اند.
طبق تحقیقی در سال 2014، حدود 90٪ از تولیدات CLT جهان با حجم تولید 560٬000 مترمکعب در اروپا بود. اخیراً نیز کارخانه‌هایی در کانادا، ایالات متحده، ژاپن، چین و نیوزیلند برای تولید پانل‌های CLT راه‌اندازی شده‌اند.
در سال‌های اخیر ساختمان‌های زیادی با استفاده از این محصول ساخته شده‌اند؛ برای مثال در کشور انگلستان، بین سال‌های 2003 تا 2011 بیش از 100 ساختمان آموزشی از پانل‌های CLT استفاده کرده‌اند.
#کاربردهای CLT
#1. استفاده از CLT در دیوارهای باربر
پانل‌های CLT به دلیل مقاومت بالا در برابر نیروهای فشاری، به‌عنوان دیوارهای باربر در ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.
این دیوارها ضمن تأمین استحکام سازه، عملکرد حرارتی و صوتی مطلوبی نیز ارائه می‌دهند و می‌توانند جایگزین مناسبی برای دیوارهای بتنی باشند.
#2. کاربرد CLT در کف و سقف ساختمان
به دلیل سطح صاف، وزن کم و ظرفیت تحمل بار بالا، پانل‌های CLT برای اجرای کف و سقف ساختمان‌ها گزینه‌ای ایده‌آل محسوب می‌شوند.
این پانل‌ها در ابعاد بزرگ تولید می‌شوند و می‌توانند دهانه‌های وسیع را بدون نیاز به تیرهای فولادی پوشش دهند.
#3. استفاده از CLT در بام سازه‌ها
در ساخت بام‌های مسطح یا شیب‌دار نیز از CLT استفاده می‌شود. این پانل‌ها علاوه بر استحکام، عایق حرارتی خوبی ایجاد می‌کنند و امکان اجرای سقف‌های سبک و مقاوم در برابر تغییرات آب‌وهوایی را فراهم می‌سازند.
#4. کاربرد CLT در فضاهای عمومی و شهری
پانل‌های CLT در ساخت مدارس، سالن‌های چندمنظوره، ادارات و حتی پل‌های کوچک شهری نیز کاربرد دارند. دوام بالا و نصب سریع این پانل‌ها باعث می‌شود پروژه‌های عمومی با صرفه‌جویی در زمان و هزینه اجرا شوند.
#5. استفاده از CLT در طراحی‌های معماری نمایان
به دلیل بافت طبیعی و زیبای چوب، بسیاری از طراحان داخلی از پانل‌های CLT به‌عنوان بخشی از طراحی نمایان سازه استفاده می‌کنند.
سطح صاف و رنگ طبیعی چوب جلوه‌ای گرم و دلنشین به فضا می‌بخشد و نیازی به پوشش اضافی ندارد.
#مزایای CLT
#1. نصب سریع
به‌دلیل اینکه CLT پانلی پیش‌ساخته است، مواردی مانند سوراخ‌کاری برای در و پنجره، پله‌ها یا کانال‌ها می‌توانند از قبل برش خورده و آماده شوند.
عایق‌کاری‌ها و برخی پرداخت‌های دیگر نیز می‌توانند پیش از نصب روی پانل انجام شوند. به همین دلیل، فرآیند ساخت‌وساز با پانل‌های CLT با سرعت و هزینه‌ای مناسب انجام می‌شود.
#2. انعطاف‌پذیری در طراحی
مقاومت بی‌نظیر پانل‌های CLT آن‌ها را به گزینه‌ای مناسب برای بخش‌های مختلف ساختمان تبدیل کرده است. از این پانل‌ها می‌توان در ساختمان‌سازی برای تولید کف‌پوش‌های بزرگ و دیوارهای یک‌تکه و بلند با ضخامت‌های مختلف استفاده کرد.
همچنین می‌توان پانل‌های CLT را با استفاده از ماشین‌آلات دقیق CNC به شکل‌ها و اندازه‌های مختلف درآورد. مزیت دیگر پانل‌های CLT، وزن کلی سبک آن‌ها در مقایسه با فولاد و بتن است.
#3. آکوستیک بودن
مطالعات نشان داده‌اند که جرم دیوار در عملکرد صوتی آن مؤثر است. به دلیل جرم نسبتاً سبک CLT، این نوع پانل می‌تواند صداهای بیرونی را تا حد زیادی دفع کند.
#4. عملکرد حرارتی
پانل‌های CLT علاوه بر عایق صدا بودن، عایق حرارتی نیز هستند؛ بنابراین به عایق‌کاری چندانی نیاز ندارند. همچنین به‌دلیل دقت تجهیزات CNC، اتصالات این پانل‌ها کاملاً متناسب و محکم هستند که از هدررفت انرژی جلوگیری می‌کند.
از طرفی، سطح صاف و یکدست آن باعث می‌شود نفوذ هوا به داخل ساختمان تقریباً به صفر برسد؛ در نتیجه، دمای داخل ساختمان با تنها یک‌سوم انرژی گرمایشی یا سرمایشی حفظ خواهد شد.
#5. مقاومت در برابر آتش
سطح مقطع ضخیم CLT باعث مقاومت بسیار خوب آن در برابر آتش می‌شود. این سطوح با سرعت بسیار کمی تبدیل به زغال شده و باعث توقف آتش‌سوزی می‌شوند.
چندلایه بودن پانل‌های CLT باعث می‌شود این پانل‌ها در زمان آتش‌سوزی، برخلاف موادی مانند فولاد، از نظر ساختاری پایدار بمانند.
#نتیجه‌گیری
پانل‌های CLT با ویژگی‌هایی چون وزن کم، مقاومت بالا، عملکرد مطلوب حرارتی و صوتی و همچنین سرعت بالای نصب، یکی از امیدبخش‌ترین مصالح در آینده صنعت ساختمان محسوب می‌شوند.
این فناوری نه‌تنها به کاهش مصرف انرژی و هزینه‌های ساخت کمک می‌کند، بلکه با منبعی تجدیدپذیر مانند چوب، سازگار با اصول توسعه پایدار است.
گسترش استفاده از CLT در پروژه‌های بزرگ در سراسر جهان نشان می‌دهد که این ماده، پلی میان سنت و فناوری مدرن در معماری است.
با توجه به مزایای چشمگیر آن، می‌توان انتظار داشت در آینده‌ای نزدیک، CLT به یکی از ارکان اصلی ساخت‌وسازهای مدرن تبدیل شود.
دیدگاه‌ها
CLT برای چه نوع سازه هایی مناسبتره؟
من شنیدم CLT خیلی سریع نصب میشه
واقعاً میشه توی زمان کمتر از بتن کار کرد؟
دقیقا 😄 یکی از مزایای اصلی CLT سرعت بالای نصبشه. چون صفحات بزرگ آماده تولید میشن و فقط مونتاژ در مکان لازمه، زمان ساخت به مراتب کمتر از سازه‌های بتنیه.
CLT برای ساختمان‌های چندطبقه سبک و متوسط خیلی مناسبه و می‌تونه جایگزین بتن و فولاد در بعضی پروژه‌ها بشه. برای سازه‌های بزرگ یا صنعتی هم با طراحی درست قابل استفاده است.